توفان چیست؟

توفان عبارت است از آشفتگی جوی با اختلال در فشار موجود هوا که گاه بر اثر حرکت شدید باد که در جریان دو جبهه هوای سرد و گرم تولید می‎شود، به قدری شدت آن زیاد است که به صورت امواج هوایی سریع به حرکت در می‎آید.
توفان‌ از برخورد توده هوای سرد و خشک مناطق قطبی با هوای گرم و مرطوب مناطق گرمسیری ایجاد می‌شود.

در این برخورد هوای گرم مانند پیکانی در شکم هوای سرد پیشروی می‌کند. نوک این پیکان نقطه‌ای از جو کم‌فشار را ایجاد می‌کند. سپس هوای گرم که سبک‌تر است در یک سطح اریب وار بالا می‌رود و کم کم طوفان ایجاد می‌شود.

بر اثر این جریان، هوای گرم و مرطوب خنک می‌شود و چون به حالت اشباع برسد، ابری پدید می‌آید که شاید برف یا باران از آن ریزش کند.

به عبارت دیگر توفان در واقع نوعی سیکلون یا همان توفان موسمی مناطق حاره‌ای و در واقع اصطلاحی عام برای سیستم کم فشار است که معمولاً در نواحی گرمسیری بوجود می‌آید که در مسیر خود باعث قطع درختان، خرابی ساختمان‎ها و شکستن شیشه‎ها می‎شود و مناطق وسیعی را در هم می‎‎کوبد.

سرعت حرکت توفان گاه به صدها کیلومتر در ساعت می‎رسد و اغلب باران‌های سیل‌ آسا توام با رعد و برق و سیلاب را با خود به همراه می‌آورد.

توفان‎ها، که در نقاط مختلف دنیا به صورت گردباد، بادهای دریایی و یا تند باد دیده می‎شوند، ممکن است گردبادی با سرعت چرخش 100 تا 400 کیلومتر در ساعت و سرعت جابجایی 50 تا 70 کیلومتر در ساعت ایجاد کنند.

گردبادهای دریایی که از اقیانوس‎های مناطق حاره منشأ می‎گیرند قدرت تخریبی زیادی دارند. این گردبادها در اوایل تابستان و اواخر پاییز بیشتر دیده می‎شوند و معمولاً بین 7 تا 15 درجه عرض شمالی یا جنوبی در دو طرف خط استوا رخ می‎دهند. در این مناطق به طور متوسط سالانه 40 گردباد دریایی بزرگ ثبت می‎شود.